Podcast #3 – Voordelen van haken

https://open.spotify.com/embed/episode/3aPA7ZdEsQqROobExmhK6P?utm_source=generator

In deze podcast ga ik het hebben over de vele voordelen van haken. Tijdens het schrijven en onderzoeken voor deze podcast kwam ik steeds meer voordelen tegen van onze fantastische hobby. Ik hoop dat ik ze een beetje overzichtelijk op een rijtje heb gezet 😉 ik ben benieuwd welke van deze voordelen jij herkend en welke je nog niet bij stil gestaan had.

Ik wil beginnen met wat haken nu eigenlijk is. Want ook daar sta je misschien niet zo gemakkelijk bij stil.

Haken is een vorm van handwerken waarbij je stof maakt door garenlussen door elkaar heen te trekken met een haaknaald. Een haaknaald is gewoon een naald met een haak aan het uiteinde, met vaak ook een handvat. Je kunt al hakend van alles maken: dekens, sjaals, kleding, amigurumi, knuffels, tassen, kussens en meer.

Haken is, in mijn ogen, meer dan “gewoon maar een hobby”. Het heeft allerlei verschillende voordelen: voor je mentale gezondheid, voor het verminderen van stress, voor je cognitieve functioneren, en ook nog voor allerlei sociale dingen.

Haken is ook niet alleen voor oma’s, zoals soms gedacht wordt, maar heeft voordelen voor mensen van alle leeftijden, voor vrouwen én mannen, voor of je nu handig bent of niet, veel geld hebt of weinig, kortom: haken is leuk voor iedereen.

In deze podcast zal ik de verschillende voordelen van haken behandelen. We beginnen met de effecten op de mentale gezondheid, omdat haken stressverminderend kan werken, angst kan wegnemen, je zelfvertrouwen kan opkrikken én je een gevoel van voldoening kan geven.

1. Verminderen van stress en angst

Een van de duidelijkste voordelen van haken is de stressverlagende werking. Doordat je met je handen bezig bent en soms behoorlijk geconcentreerd moet zijn, kunnen je gedachten kalmeren. Doordat je minder gedachten hebt, voel je je minder gestrest. Als je aan het haken bent, is je brein bezig met wat je aan het haken bent. Bijvoorbeeld door te tellen, of door het patroon goed in de gaten te houden en dan kan je brein niet tegelijkertijd ergens anders heftig over piekeren.

Daarnaast kan de herhalende, repetitieve beweging van het haken meditatief en kalmerend werken. Veel mensen vinden dat het ritmische bewegen van haaknaald en garen helpt bij het ontspannen en minder piekeren. Sommige mensen vergelijken het met meditatie, en het doet mij ook wel eens denken aan van die kettingen met balletjes waarbij je bid. Het herhalende van de bewegingen en gedachten kunnen je dus kalmeren.

Dat blijkt ook uit studies naar handwerken: creatief bezig zijn kan cortisol niveaus verlagen. Cortisol is het hormoon dat vrijkomt bij stress, en een hoog cortisol heeft een hele batterij aan mogelijk negatief gevolgen, zoals angst, depressie en slecht slapen. Doordat haken cortisol niveaus kan verlagen, kan het dus ook weer helpen bij het verbeteren van je mentale en fysieke gezondheid.

• Het verbeteren van je cognitieve functioneren

Doordat je veel concentratie en focus nodig hebt, kan haken ook helpen bij het verbeteren van cognitieve vaardigheden, zoals je geheugen. Dat gaat op verschillende manieren.

Ten eerste kan het de oog-hand coordinatie verbeteren. Doordat je constant precieze bewegingen maakt, en die bekijkt, blijf je je oog-hand coordinatie trainen. Door het veel te oefenen, kan je oog hand coordinatie op deze manier ook verbeteren. Ook je fijne motoriek oefen je met haken aan de lopende band.

Een tweede cognitieve verbetering kan je probleem oplossend vermogen zijn. Misschien haak je af en toe een patroon waar een fout in zit, wil je zelf iets ontwerpen of wil je een patroon in een andere maat namaken. Je hebt daarvoor probleem oplossend vermogen nodig. Door dit te oefenen met haken, kun je het ook toepassen op andere gebieden van je leven.

Naast verbeterde oog-hand coordinatie en beter probleemoplossend vermogen, kan haken ook helpen bij het verbeteren van je geheugen. Je hebt veel verschillende steken en technieken met haken, als je die allemaal steeds moet onthouden en tevoorschijn moet toveren terwijl je met je hobby bezig bent, kun je ook het geheugen trainen. Is nog leuker dan zo’n geheugentrainspel op je mobieltje ook 😉

Haken is ook goed voor je focus en concentratie, zoals eerder genoemd. Dit zijn natuurlijk ook cognitieve vaardigheden, dus die komen ook in dit rijtje terug.

Ten slotte helpt haken bij het bevorderen van je neuroplasticiteit. Neuropasticiteit is de mogelijkheid van je brein om te veranderen en zich aan te passen in je leven. Doordat je nieuwe dingen uitprobeert waar je je brein voor nodig hebt, bevorder je de neuroplasticiteit. Dat zorgt ervoor dat je brein gezond blijft en optimaal blijft functioneren.

Heel slim dus 😉

3. Gevoel van voldoening en zingeving

Haken kan je een gevoel van voldoening geven, wat belangrijk is voor je mentale gezondheid. Je werkt tijdens het haken naar een bepaald doel toe. Of je nu een deken wilt haken voor een geliefde, of een sjaal voor jezelf, het bezig zijn met iets zinnigs, kan je een fijn gevoel geven. Een gevoel van betekenis en voldoening.

Dit zingevingsgevoel kan weer goed helpend werken bij mensen met depressie of mensen met andere mentale problemen. Depressie kan je vaak zinloos doen voelen, en zonder doel of richting door het leven laten gaan. Door in het haken een stukje zingeving terug te vinden, en een stukje doel in je dag in te bouwen, kun je langzaam weer uit je depressie krabbelen. Het is geen wondermiddel, maar kan zeker wel helpend zijn.

4. Verminderen van isolatie

Een van mijn favoriete voordelen van haken is toch wel de vriendschappen die je erdoor op kunt bouwen. Haken is een hele sociale activiteit: veel mensen vinden het leuk om samen te haken. Je kunt bij een haakclubje gaan in je buurt, of je kunt naar een haakworkshop of lessenserie gaan. Je kunt daardoor nieuwe mensen leren kennen en ook nog vriendschappen verstevigen met mensen die dezelfde interesses hebben.

Dit sociale aspect van haken kan OOK weer goed helpen bij je mentale gezondheid en is zeker goed voor je sociale gezondheid, als dat een woord is.

Soms kan het niet direct fysiek bij elkaar, maar gelukkig weten haaksters het internet ook heel goed te vinden. Ind e vorm van allerlei Facebookgroepen, Pinterest borden en fora vinden mensen elkaar online ook om hun passie voor haken te delen.

Een hele bekende en toffe manieren van vriendschappen opbouwen en het gevoel van eenzaamheid verminderen, is door CALs. CAL schrijf je C. A. L. en is de afkorting van het Engelse woord Crochet Along. Het betekent dat een haakpatroon in verschillende delen uitkomt en dat daar door een grote groep mensen van over de hele wereld vaak, tegelijkertijd aan gehaakt wordt. De foto’s van de voortgang worden dan online met elkaar gedeeld. Ik vind dit een prachtige manier van samen iets doen wereldwijd!

• Zelfzorg

Zelfzorg is een volgende punt waar haken voor kan zorgen. Dat kan niet alleen zorgen voor het specifiek verminderen van stress en angst, waar we het bij punt 1 over hadden, maar zelfzorg is breder dan dat. Volgens wikipedia is zelfzorg elke activiteit dat fysiek, mentaal of emotioneel welbevinden bevordert. Wie wil dat nou niet 😉?

Haken kan op verschillenden manieren als zelfzorg dienen. Je kunt er rustig van worden, je kunt er mindfulness mee beoefenen, je kunt er vrolijk van worden, het kan je een creatieve uitlaat klep geven, het kan helpen om andere zelfzorg activiteiten ook uit te voeren, doordat je nieuwe gewoontes hebt. Haken als zelfzorg onderdeel lijkt mij eigenlijk heel logisch, ook door de andere voordelen in dit lijstje.

• Stemming verbeteren

Toen we het hadden over mentale gezondheid en zelfzorg, hadden we het vooral over lange termijn voordelen. Maar haken heeft ook een korte termijn voordeel: je stemming verbeteren! Ben je sip, heb je een dipje, zet een kopje thee en haak een paar toeren. Ben je woedend en wil je schreeuwend een klantenservice medewerker door de telefoon trekken? Neem een kamille theetje en haak een paar toeren en hopelijk gaat je hartslag wat omlaag 😉

• Fysieke gezondheid verbeteren

Die verlaagde hartslag vormt een mooi bruggetje naar punt 7: je fysieke gezondheid verbeteren. Niet alleen voor je mentale, emotionele en sociale gezondheid kan haken belangrijk zijn, ook je fysieke gezondheid kan erop vooruit gaan.

Zo kan pijn en stijfheid verminderen als je in beweging bent. Je kunt je fijne motoriek verbeteren en ervoor zorgen dat je meer precieze dingen kunt doen. Dit kan zeker handig zijn voor ouderen, waarbij deze vaardigheden juist vaak afnemen. Door minder stress kan je bloeddruk lager worden. Je kunt ook beter slapen van haken, doordat het zo’n meditatieve, relaxte bezigheid is. En over het belang van goede slaap hoeven we het natuurlijk niet te hebben…

Doordat het verbeteren van de metnale gezondheid voor minder depressie en angst zorgt, verbetert de fysieke gezondheid ook: die mentale problemen brengen vaak namelijk allerei fysieke klachten met zich mee, zoals hoofdpijn en buikpijn.

• Creatieve uitlaatklep is goed voor je zelfvertrouwen

We hebben al een heleboel voordelen genoemd, maar ik ga nog even door. Dit achtste voordeel heeft te maken met het feit dat creeeren zo goed is voor je. Dat is meer een algemeen voordeel aan creeren dan specifiek aan haken, maar door te haken ben je wel iets aan het maken.

Je bent iets aan het maken wat een robot niet kan. Terwijl je haakt zie je dat je project vorm krijgt en krijg je steek voor steek meer een voldaan gevoel.

Ik denk dat een mens niet gelukkig kan zijn zonder iets te maken. Maar dat is mijn persoonlijke overtuiging, daar heb ik geen wetenschappelijk bewijs voor. Wel veel anacdotisch bewijs, bijvoorbeeld in het geweldige boek en de cursus van Julia Cameron: The Artists Way, waarin creeren als eerste levensbehoefte wordt beschreven. Prachtig boek, echt een aanrader.

Je zelfvertrouwen kan behoorlijk verbeteren als je dingen maakt waar je trots op bent. Mensen met laag zelfverrtouwen kunnen op deze manier laagdrempelig steeds een beetje meer trots op zichzelf zijn. Dat is toch geweldig!

9. Teruggeven aan de gemeenschap

Een ander voordeel aan haken is dat het een manier kan zijn om terug te geven aan je gemeenschap. Je kunt bijvoorbeeld speciaal dingen haken die gedoneerd kunnen worden, zoals dekens, mutsen, sjalen. Die kun je dan goed afgeschermd achterlaten voor daklozen, of via een initiatief als Troostdekentje verspreiden. Je kunt ook knuffels maken, bijvoorbeeld kleine octopusjes voor premature kindjes in ziekenhuizen.

Doordat je je haakvaardigheid inzet om iets terug te doen, kun je bovendien het haakvirus verspreiden 😉 Je kunt ook een gevoel van sociale verantwoordelijkheid krijgen, wat weer goed is voor je gevoel van voldoening waar we het bij de  mentale gezondheid al eerder over hebben gehad.

1. Duurzaamheid

Dit enalaatste punt vind ik een beetje een lastige, maar ik wilde ‘m toch noemen. Je kunt met haken goed duurzaam bezig zijn. Bijvoorbeeld door garen te recyclen uit oude kleding, of doordat je zelfgemaakte kleding nu eenmaal minder snel zult wegdoen dan kleding die je voor 2 euro bij de Primark koopt.

Toch is haken niet vanzelfsprekend duurzaam. Veel haaksters verzamelen enorm veel garen dat nooit op komt (ik maak me daar ook schuldig aan!) en veel garen is niet milieuvriendelijk. Zo brengt wol mogelijk dierenleed met zich mee, is voor katoen enorm veel schoon water nodig, laat acryl microplastics achter… Niet eenvoudig om daar een duurzame keuze uit te maken.

Maar het KAN wel een voordeel zijn van haken, dus daarom wilde ik ‘m hier noemen.

1. Nieuwe vaardigheden leren

Haken kan een hele toffe manier zijn om nieuwe vaardigheden te leren en jezelf steeds keer op keer uit te blijven dagen. Naar mate je beter leert haken, kun je steeds ingewikkeldere projecten kiezen en steeds weer meer technieken leren. Hierdoor kun je zelfvertrouwen krijgen, en weer dat gevoel van voldoening, wat goed is voor je zelfvertrouwen en mentale gezondheid.

Samenvattend werkt haken goed op een 11 vlakken

Ten eerste neemt angst en stress erdoor af. En tweede verbetert je cognitieve functioneren. Een derde positief punt van haken is dat je een gevoel van voldoening kunt krijgen door het haken en maken van mooie dingen. Een vierde pluspunt is het bouwen van vriendschappen doordat je een hobby deelt. Een vijfde zeer belangrijk punt is het promoten van zelfzorg, wat nauw samen hangt met punt 6: een verbeterde stemming. Ook voor je fysieke gezondheid kan haken goed zijn, dat hebben we in punt 7 besproken. Het achtste besproken voordeel is dat het je een creatieve uitlaat klep hebt. Zoals besproken, punt 9, kan haken helpen bij duurzaamheid (al kan het dat ook behoorlijk te niet doen). Een tiende punt is dat je kunt teruggeven aan je gemeenschap, bijvoorbeeld door projecten zoals Troostdekentje of de Anonieme Sjaal. Ten slotte, punt 11, kan het je keer op keer uitdagen om nieuwe vaardigheden te leren.

Haken is dus een diverse en bevredigende activiteit, met een breed scala aan voordelen voor je mentale, cognitieve, fysieke, sociale gezondheid en de gezondheid van de aarde. Of je nu je stress en spanning wilt verminderen, relaties wilt kweken of verbeteren, meer aan zelfzorg wilt doen, of dol bent op duurzaamheid, haken heeft altijd iets te bieden. Door haken in je dagelijkse routine toe te passen, kun je je algemene gezondheid verbeteren en een gelukkiger leven hebben. En wie wil dat nou niet?

Delen is lief!